Web sitenizin arama motorları nezdindeki sağlığını ve performansını anlamanın yolu, HTTP Durum Kodları’nı çözmekten geçer. Bu üç haneli kodlar, istemci (tarayıcılar ve botlar) ile sunucu arasındaki iletişimin şeffaf bir özetidir.
Bir sayfanın düzgün yüklenip yüklenmediğinden, link gücünün (Link Equity) yeni bir adrese aktarılıp aktarılmadığına kadar her şeyi belirlerler. Durum kodları nedir sorusuna vereceğimiz detaylı yanıt, web sitenizin teknik SEO stratejisini derinleştirecektir.
HTTP Durum Kodları (HTTP Status Codes) Nedir?
HTTP Durum Kodları, web sunucusunun bir HTTP isteğine yanıt olarak gönderdiği kritik mesajlardır. Bu kodlar, genellikle yanıt başlıklarında (header) bulunur ve istemciye isteğin akıbeti hakkında net bilgi verir.
Bir sunucunun her zaman bir kodla yanıt vermesi gerekir; bu, iletişimin bir protokolüdür. SEO uzmanları bu kodları sürekli izleyerek, sitenin indekslenebilirlik ve taranabilirlik durumunu kontrol eder.
HTTP Durum Kodu Sınıfları
Kod sınıflarının teknik ve stratejik anlamları:
HTTP 1xx: Bilgi Amaçlı Durumlar
Sunucunun, isteği aldığını ve işlemin devam ettiğini belirtir. Örneğin, 100 Continue kodu, istemciye isteğin büyük gövdesini göndermeye devam edebileceğini söyler.
HTTP 2xx: Başarılı Durumlar
İsteğin başarıyla sonuçlandığını gösterir.
- 200 OK: İstenen kaynağın başarıyla bulunup gönderildiğini belirtir. Bu, bir sayfanın indekslenmeye uygun olduğu anlamına gelir.
- 204 No Content: İstek başarılı, ancak döndürülecek bir içerik yok. Örneğin bir “silme” isteği sonrası kullanılabilir.
HTTP 3xx: Yönlendirmeler
Kaynak artık başka bir konumdadır. Bu kodlar, istemcinin otomatik olarak yeni adrese gitmesi gerektiğini bildirir.
301 ve 302 kodları, SEO’da link gücü transferi ve doğru taranabilirlik için hayati öneme sahiptir. Yanlış kullanım, trafik kaybına yol açar.
HTTP 4xx: İstemci Hatası Durumları
Hatanın istemciden, yani kullanıcının girdiği URL’den veya yetki eksikliğinden kaynaklandığını belirtir.
Bu hatalar, kullanıcı deneyimini doğrudan etkiler ve büyük sayılarda tarama bütçesini (Crawl Budget) tüketir.
HTTP 5xx: Sunucu Hatası Durumları
Hatanın sunucunun kendisinden kaynaklandığını, yani sunucunun isteği yerine getiremediğini gösterir.
Bu hatalar, sitenin bir süre boyunca tamamen ulaşılamaz hale gelmesine neden olabilir ve acil müdahale gerektirir. Google, 5xx hatası veren sayfaların dizinden hızla düşmeye başlayacağını belirtir.
| Kod | Açıklama Detayı | SEO ve Kullanım Stratejisi |
| HTTP 200 Durum Kodu (Başarılı) | Sunucu, kaynağı başarıyla işledi ve yanıtı döndürdü. | Sayfanın dizine eklenmesi için zorunludur. Soft 404 durumunda bu kodun yanlışlıkla döndürülmediğinden emin olunmalıdır. |
| HTTP 301 Durum Kodu (Kalıcı Yönlendirme) | Kaynak URL, sonsuza dek yeni adrese taşındı. | Eski URL’nin %90-%99’a varan link gücü ve otoritesi (PageRank) yeni adrese aktarılır. Alan adı veya URL yapısı değiştirilirken kullanılır. |
| HTTP 302 Durum Kodu (Geçici Yönlendirme) | Kaynak URL, kısa süreliğine yeni adrese taşındı. | SEO gücü aktarımı yapılmaz veya minimaldir. Genellikle A/B testleri, promosyonlar veya kısa süreli bakımlar için tercih edilir. |
| HTTP 401 Durum Kodu (Yetkisiz Erişim) | İsteği tamamlamak için geçerli HTTP kimlik doğrulama bilgileri gereklidir. | İçerik ön izlemeleri veya üye özel alanlarını korumada kullanılır. |
| HTTP 403 Durum Kodu (Erişim İzni Sorunu) | Kimlik doğrulaması yapılsa bile, sunucu isteği reddediyor. | Hassas dosyaların (örneğin dizin listelemeleri) botlardan ve kullanıcılardan gizlenmesinde kullanılır. Robots.txt’den daha katıdır. |
| HTTP 404 Durum Kodu (Bulunamadı) | İstenen kaynak URL’de mevcut değil. | Yaygın hatadır. Kontrol edilmeli, değerli 404’ler 301 ile yönlendirilmelidir. Tarama bütçesi kaybını önlemek için önemlidir. |
| HTTP 410 Durum Kodu (Kalıcı Olarak Bulunmuyor) | Kaynak bilinçli ve kalıcı olarak silindi. | Google’a, sayfanın geri gelmeyeceğini belirten net bir sinyal vererek, dizinden 404’ten daha hızlı kaldırılmasını sağlar. |
| HTTP 500 Durum Kodu (Sunucu Hatası) | Sunucuda, isteği yerine getirmesini engelleyen beklenmedik bir durum oluştu (kodlama, veritabanı vb.). | Acil müdahale gerektirir. Tekrarlanması durumunda Google site güvenini kaybedebilir. |
| HTTP 503 Durum Kodu (Sunucu Kullanılamıyor) | Sunucu geçici olarak aşırı yüklü veya planlı bakım altındadır. | Bakım sırasında botlara “şu an meşgulüz, sonra gel” sinyali göndererek sayfaların dizinden düşmesini engeller. Bakım sonrası 200 kodu dönmelidir. |
HTTP Durum Kodları Nasıl Kontrol Edilir?
Hata ayıklama ve denetim (audit) için kullanılan profesyonel yöntemler:
Google Chrome Devtools
Geliştirici araçlarını açtıktan sonra Network (Ağ) sekmesinde, HTTP yanıt başlıklarının bir parçası olarak her kaynağın statü kodunu ve yüklenme süresini gerçek zamanlı olarak incelersiniz. Bu, bireysel sayfa kontrolleri için hızlı bir yoldur.
Tarayıcı Eklentileri
Örneğin Redirect Path gibi eklentiler, bir URL’nin arkasındaki karmaşık yönlendirme zincirlerini (örneğin 301 > 301 > 200 gibi yasa dışı zincirler) tek bir görselleştirilmiş akışta gösterir. Bu, hatalı 3xx uygulamalarını tespit etmek için çok hızlıdır.
Google Search Console
Kapsam Raporu, Googlebot’un sitenizde tararken karşılaştığı tüm 4xx (Örn: “Gönderilen URL bulunamadı”) ve 5xx hatalarını listeler. Bu, botun bakış açısıyla sitenizin durumunu görmek için en güvenilir kaynaktır.
Screaming Frog SEO Spider
Binlerce URL’yi hızlıca tarayan ve her bir URL için toplu olarak durum kodlarını, yönlendirme zincirlerini, sayfa başlıklarını ve diğer kritik SEO metriklerini dışa aktaran endüstri standardı bir araçtır. Site denetimi (site audit) için şarttır.
HTTP Durum Kodları ve Crawl Budget
Hata kodları, sitenizin tarama bütçesi (Crawl Budget) üzerinde doğrudan yıkıcı bir etkiye sahiptir.
- Googlebot, 4xx ve 5xx hatası veren sayfalarda zaman harcadığında, bu zaman boşa harcanmış bütçe demektir. Bot, daha az hata bulursa, bu zamanı değerli 200 OK sayfalarınızı daha sık ve derinlemesine taramak için kullanabilir.
- Çok uzun yönlendirme zincirleri de botun her adımda zaman kaybetmesine neden olarak tarama bütçesini verimsizleştirir. İdeal olan, tek bir 301 adımında hedefe ulaşmaktır.
HTTP Durum Kodları SEO İçin Neden Önemlidir?
Bu kodlar, SEO nedir sorusunun teknik altyapısını oluşturur ve dört temel alanda belirleyicidir:
- Dizinleme Kontrolü: Sadece 200 OK kodu veren sayfalar dizine eklenir. 4xx veya 5xx, sayfanın dizinden çıkarılmasına yol açar.
- Link Gücü Yönetimi: 301 Yönlendirmeleri, sitenizin eski ve popüler sayfalarından kazanılan link otoritesinin (Backlink değeri) yeni sayfalara başarılı bir şekilde aktarılmasını sağlar.
- Hata Giderimi: Hata kodlarının hızlı tespiti ve çözümü, Google’ın sitenize olan güvenini artırır ve sıralama kayıplarını önler.
- Kullanıcı Deneyimi: 404 ve 500 hataları, kullanıcıların sitenizden hemen çıkmasına neden olur, bu da dolaylı olarak sıralamaları (düşük hemen çıkma oranı sinyali nedeniyle) olumsuz etkiler.
HTTP Durum Kodu Hataları Nasıl Düzeltilir?
Hataları düzeltmek, site sağlığını hızla geri kazanmanın en kritik adımıdır.
HTTP 3xx (301, 302) Durum Kodu Hataları Nasıl Düzeltilir?
Yanlış 302 Kullanımı: Kalıcı taşınmalarda (alan adı değişimi, URL yapısı) yanlışlıkla 302 kullanıldıysa, bu derhal 301 ile değiştirilmelidir.
Zincir Yönlendirmeler: Ardışık 3xx yönlendirmeleri tek bir nihai adrese yönlendirecek şekilde basitleştirilmelidir. Bu, genellikle sunucu yapılandırma dosyaları (.htaccess veya web.config) üzerinden yapılır.
HTTP 3xx (301, 302) Yönlendirmeleri Sonrası Neler Yapılmalıdır?
İç Bağlantı Güncellemesi: Sitenin içindeki eski URL’lere işaret eden tüm bağlantılar, yeni 200 OK veren hedef URL’lerle güncellenmelidir. Bu, sunucu yükünü ve botun işini azaltır.
Tarama İsteği: Yönlendirmeler doğru yapıldıktan sonra Google Search Console’da eski URL’lerinizi tarama için göndermenize gerek yoktur. Googlebot, 301’i görerek yeni adresi kendiliğinden tarar.
HTTP 404 Durum Kodu Hataları Nasıl Düzeltilir?
- Değerlendirme: Hatanın değerli bir sayfadan mı (link almış veya trafik getiren) yoksa gereksiz bir sayfanın kalıntısından mı kaynaklandığı belirlenir.
- Düzeltme: Değerli 404’ler 301 ile en alakalı çalışan sayfaya yönlendirilir. Değersiz 404’ler için ise bir şey yapmaya gerek yoktur, ancak güzel bir özel 404 sayfası oluşturulmalıdır.
Soft 404 Uyarıları Nasıl Düzeltilir?
Soft 404 durumu, kullanıcıya “Sayfa Bulunamadı” mesajı gösterirken arka planda sunucunun 200 OK kodu göndermesidir.
Düzeltme: Eğer içerik silinmişse, sayfanın kesinlikle 404 (veya 410) durum kodunu döndürmesi sağlanmalıdır. Bu, kod seviyesinde müdahale gerektirir.
Alternatif olarak, sayfanın gerçekten ilgili bir başka sayfaya 301 ile yönlendirildiği teyit edilmelidir.
HTTP 500 Sunucu Hataları Nasıl Düzeltilir?
5xx hataları, sitenin canlı yayında olmadığı anlamına gelir.
- Hata Kayıtları (Logs): Hatanın kaynağını bulmak için sunucu logları ve PHP hata kayıtları incelenmelidir.
- Sunucu Kapasitesi: 503 hatası sıklıkla yaşanıyorsa, sunucunun artan trafiği kaldırıp kaldıramadığı kontrol edilmeli ve gerekirse daha yüksek kapasiteli bir barındırma hizmetine geçilmelidir.
- Geliştirici Müdahalesi: Kodlama hatası veya veritabanı bağlantı sorunları (500) için derhal geliştirici ekibi müdahale etmelidir.
